(Key Performance Indicator)
اگر مدیر یا کارآفرین باشید، عضو تیمی در یک شرکت باشید یا تاکنون سابقه فعالیت حرفه‌ای در یک پروژه را داشته باشید و حتی اگر سابقه فعالیت در یک شرکت را دارید، به احتمال زیاد با واژه KPI یا شاخص‌های کلیدی عملکرد آشنایی دارید.
اگر کلیدواژه‌ی KPI را سرچ کنید، مقالات متعدد و زیادی در این زمینه وجود دارد که هرکدام به معرفی ، تعریف و توضیح چگونگی پرداخته‌اند. اما ما در این مقاله به صورت مختصر و با رویکرد کاربردی سعی در بیان کلیات و انتقال مفاهیم اساسی داریم و در سایر مقالات، نمونه‌های مهمی از KPI های مختلف را برای شرایط متفاوت ارائه می‌دهیم.
در یک تعریف ساده، KPI ها یا شاخص‌های کلیدی عملکرد، شاخص‌هایی هستند که وقتی شما می‌خواهید ببینید به اهداف خود نزدیک می‌شوید یا خیر باید آنها را اندازه گیری کنید تا بتوانید تصمیمات و فعالیت‌های عملیاتی خود را کنترل کنید.
طبق تعریف فوق، می‌توان کلیات KPI را درک کرد. یعنی:
- KPI ها باید در راستای اهداف باشند.
- تعریف و اندازه گیری KPI ها بدون داشتن هدف، اثرگذاری لازم را ندارند.
- لازم نیست همه KPI ها را اندازه گیری کنید. صرفا آنهایی که به بهترین شکل ممکن می‌توانند میزان نزدیک شدن شما به اهداف‌تان را نشان دهند.
- بهتر است KPI ها را با جامع نگری تدوین کرد. یعنی صرفا برای یک هدف خاص KPI را در نظر نگرفت بلکه بهتر است با دیدن همزمان همه‌ی اهداف، KPI ها را تعریف کرد.
- برای پایش و کنترل رسیدن به هر نوع هدف (استراتژیک یا عملیاتی)، می‌توان KPI ها را طراحی کرد.
- این شاخص‌ها می‌توانند هم برای اهداف مالی مانند سود خالص، درآمد و ... استفاده شوند و هم برای سایر اهداف مانند اهداف مربوط به مشتریان مثل درصد رضایت مشتریان، میزان وفاداری مشتریان و ... .
- هر شرکتی متناسب با مواردی مثل حوزه فعالیت، صنعت، زنجیره ارزش، استراتژی‌ها و ... باید شاخص‌های مختص به خود را تعریف کند و لزوما نمی‌تواند از شاخص‌های موجود استفاده کند. برای مثال شاخص کلیدی عملکرد یک شرکت در حوزه خرده فروشی مواد غذایی، با شاخص‌های عملکرد یک شرکت تولیدکننده نرم افزار کاملا متفاوت است.
- شرکت‌ها برای اندازه گیری شاخص‌های کلیدی عملکرد، نیاز به توانایی استفاده از ابزارهای هوش تجاری و نرم افزارهای تحلیلی دارند تا بتوانند دیتاهای مناسب را جمع آوری کرده و شاخص‌ها را محاسبه کنند.
و...
قطعا نکات بسیار زیاد و حساسی در پیاده سازی KPI ها در سازمان وجود دارد که نمی‌توان صرفا با دانش ابتدایی نسبت به این شاخص‌ها، آنها را پیاده سازی کرد. شاخص‌هایی که شما اندازه گیری می‌کنید رفتارساز هستند. یعنی اگر شما فروش ریالی را مدام اندازه گیری کنید، رفتار تیم فروش و بازاریابی شما متناسب با شاخصی که اندازه گیری می‌کنید تغییر می‌کند و مدام به فکر افزایش فروش ریالی هستند. حتی با زیرپا گذاشتن موارد مهمی مانند رضایت مشتریان!
از طرفی برای پیاده سازی آن نیاز به بررسی مواردی مانند چرخه عمر شرکت، فرهنگ سازمانی و ... است.
بنابراین پیاده سازی KPI ها نیاز به دانش تخصصی و عمیق و همچنین تجربه‌ی حرفه‌ای به صورت همزمان دارد.
برخی از انواع اصلی KPI:
- زمان بین شروع و اتمام فرایند تولید: طول زمان اختصاص داده شده به یک فرایند
- زمان بازار: مربوط به زمان راه اندازی یک محصول از ایده تا فروش
- سهم بازار: سهم بازار توسط یک محصول در طی یک دوره مشخص
- سهام خارج: تعداد دفعات یا روزهای استقرار یک محصول در تعادل صفر سهام
- گردش موجودی: رابطه مستقیم بین تعادل میانگین در سهام و خروجی (مصرف)
- حجم معاملات: نرخ جایگزینی کارمندان (مربوط به تفاوت عددی بین پذیرش و اخراج)
- بیهودگی: درصد زمان بدون تولید بودن یک واحد تولیدی (یک تیم)
- متوسط فروش: مجموع درآمد تقسیم بر فروش کل
گروه مشاوره کسب و کار فرازتدبیر با بیش از 18 سال سابقه‌ی درخشان در زمینه مشاوره شغلی در اصفهان و سایر کلان شهرهای ایران زمین در کنار شماست تا کسب و کارتان با بهترین استراتژی‌های مدیریتی، بهینه‌ترین برنامه ریزی‌های اقتصادی و بارزترین شاخص‌های کلیدی عملکرد، به نقطه ایده‌آل خود برسد.
برچسبها: مشاوره کسب و کار اصفهان، مشاوره شغلی اصفهان، شاخص کلیدی عملکرد، رفتار سازمانی
گزارش