کانال بازاریابی (Marketing Channel) چیست؟
مجموعه‌ای از سازمان‌های مستقل (شخص‌ها یا شرکت‌ها) که در فرایند تولید یا عرضه خدمات با هم همکاری می‌کنند تا محصول یا خدمت را به دست مصرف کننده برسانند.
به طورکلی، کانال بازاریابی پل ارتباطی کسب و کار و مخاطب هدف آن می‌باشد.
واسطه‌هایی که بین تولیدکننده و مصرف کننده قرار می‌گیرند کانال‌ها را ایجاد می‌کنند. این واسطه‌ها مسیرهای مختلفی را برای رسیدن کالا به دست مصرف کننده ایجاد می‌کنند که متناسب با استراتژی شرکت این کانال‌ها انتخاب می‌شوند.
تعاریف واسطه‌ها:
- نماینده یا Agent: واسطه‌ای که از طرف شرکت به دنبال مشتری می‌رود، بر سر قیمت و شرایط فروش چانه‌زنی می‌کند، می‌فروشد. اما سند مالکیت کالا به نام او نیست. مثال: نمایندگان شرکت‌های تولیدی و نمایندگان فروش شرکت‌ها
- بازرگان یا Merchant: مالکیت کالا را به نام خودش می‌کند و محصول را دوباره می‌فروشد (مانند اکثر عمده‌فروشان و خرده‌فروشان)
- کارگزار یا عامل: در فرایند فروش کمک می‌کند. بر سر قیمت و شرایط، چانه زنی و مذاکره می‌کند. مالکیت کالا به نام او نیست.
- تفاوت با نماینده: نماینده از جانب شرکت فعالیت می‌کند.
- مانند شرکت‌های حمل و نقل و سازمان‌های تبلیغاتی و ...
این اصطلاحات دقیقا به همین سبک در بازار تعریف نمی‌شود و تعاریف مختلفی در صنعت و شرکت‌ها وجود دارد. به عنوان مثال تعدادی از شرکت‌ها به بازرگان، نماینده می‌گویند. یا تعدادی دیگر تفاوت بین نماینده و عامل را در حجم سفارشات آنها یا میزان فعالیت آنها می‌دانند. مثلا به عمده فروش نماینده و به خرده فروش عامل می‌گویند. بنابراین تعریف هر یک از واسطه‌ها در ابتدای تدوین پلن بازاریابی اهمیت دارد.
شرکت‌ها باید برای تدوین پلن بازاریابی، تمامی کانال‌ها و مسیرهای مختلف بازاریابی را شناسایی و بررسی کنند و متناسب با استراتژی خود و همچنین جامعه هدف، کانال‌ها را اولویت‌‌بندی نمایند.
بارزترین معیارهای انتخاب کانال بازاریابی:
- تعیین اهداف بازاریابی
- آنالیز بازار هدف
- دریافت نظرات مشتریان
- مشاهده و بررسی عملکرد رقیبان
- برنامه ریزی بودجه بازاریابی
- بازاریابی در چند کانال
با برنامه ریزی، تشکیل و اجرایی نمودن کانال بازاریابی و توزیع، لازم است مدنظر داشته باشید که استفاده از واسطه‌ها در یک تجارت (فروشندگان، خرده فروشان، حمل و نقل) زنجیره توزیع را طولانی‌تر می‌کند. پس برای کسب و کارتان باید در نظر بگیرید که کدام کانال‌ها از جهت کارآیی، تحویل زمانی (مدت زمان فاصله از ثبت سفارش تا دریافت خدمت یا محصول توسط مشتری)، قیمت گذاری، جایگاه آن بین رقبا و نیز از نظر اقتصادی کارآمدتر است.
با گسترش فضای مجازی و حوزه‌ی دیجیتال مارکتینگ، تنوع کانالهای بازاریابی بیشتر شده و باعث پیچیده‌تر شدن تصمیم گیری در این حوزه شده است. به خصوص اینکه هر شرکتی می‌تواند از این کانالهای بازاریابی به عنوان مزیت رقابتی استفاده کند و گوی سبقت را از رقبای خود برباید. پس هم‌اکنون اهمیت تدوین یک پلن مناسب برای کانالهای بازاریابی نسبت به گذشته بسیار بیشتر شده است.
کلینیک مشاوره کسب و کار فرازتدبیر با بیش از 18 سال سابقه درخشان در زمینه بازاریابی تعداد زیادی از کسب و کارهای بزرگ و کوچک در سطح استان اصفهان و سایر استان‌های همجوار، در پلن ریزی و اجرای هر چه بهینه‌‌تر بازاریابی کسب و کار شما تا حصول نتیجه مطلوب، کنارتان خواهد بود.
منبع: کتاب مدیریت بازاریابی، نوشته کاتلر-کلر
برچسب‌ها: کانال بازاریابی، مدیریت فروش، دیجیتال مارکتینگ، واسطه فروش، زنجیره توزیع
گزارش